Yağ Bezesi Nedir? Yağ Bezesi Nasıl Geçer? Yağ Bezesi Tedavisi
Yağ bezesi (lipom) yağ dokusundan kaynaklanan, yumuşak, hareketli ve çoğunlukla ağrısız, iyi huylu bir tümördür. Etiyolojisi tam aydınlatılamamış olsa da ailesel yatkınlık ve orta yaşta daha sık görülme bilinmektedir. Tanı çoğu zaman klinik muayene ile konur; atipik özellikler varlığında biyopsi ve gerekirse MRI/BT ile liposarkom dışlanır. Lipomlar kendiliğinden geçmez; evde uygulanan yöntemler etkili değildir. Semptomatik olgular için cerrahi eksizyon, liposuction veya steroid enjeksiyonu tedavi seçenekleri arasındadır. Cerrahi, nüks oranı en düşük ve kesin tedaviyi sağlayan yaklaşımdır.
Yağ Bezesi Nedir?
Yağ bezesi, tıbbi adıyla lipom, derinin hemen altında ve kas tabakasının üzerinde gelişen, yumuşak kıvamlı, parmakla itilince kolayca hareket eden, genellikle ağrısız ve yavaş büyüyen iyi huylu bir yağ dokusu tümörüdür. Çoğu kişi lipomu orta yaşlarda fark eder; bazı bireylerde birden fazla lipom oluşabilir.
Yağ Bezesi Neden Olur?
Lipomların kesin nedeni bilinmemektedir. Aile bireylerinde benzer bulguların daha sık görülmesi, kalıtsal yatkınlığı düşündürür. Her yaşta oluşabilse de 40–60 yaş arasında daha yaygındır.
Yağ Bezesi Neye Yol Açar?
Lipomlar kanserli değildir; ancak nadiren kötü huylu bir tümör olan liposarkomu taklit edebilir. Yerleşim yerine bağlı olarak kozmetik kaygı, rahatsızlık hissi veya anksiyete yaratabilir.
Yağ Bezesi Nasıl Önlenir?
Bilinen bir önleme yöntemi yoktur. Lipomlar iyi huyludur, çevre dokulara yayılmaz ve metastaz yapmaz; ancak zamanla büyüyebilir.
Yağ Bezesinin Belirtileri ve Tipleri Nelerdir?
Lipomlar en sık derinin hemen altında görülür ve çoğunlukla yumuşak, hamur kıvamında ve hareketlidir. Genellikle 5 cm’den küçüktür, ancak daha büyük boyutlara ulaşabilir. Yakındaki sinirlere bası yaptığında veya çok damarlı olduğunda ağrıya neden olabilir.
- Sık yerleşim bölgeleri: boyun, omuzlar, sırt, karın, kollar ve uyluklar.
- Tipik özellikler: yumuşak, hareketli, sınırları belirgin, çoğu kez ağrısız.
Vücutta yeni gelişen veya değişen her kitle tıbbi olarak değerlendirilmelidir. Aşağıdaki durumlarda gecikmeden doktora başvurun:
- Hızlı büyüme veya 5 cm’den büyük kitle,
- Ağrı, sertlik ya da cilde/derin dokuya fikse (sabit) kitle,
- Kısa sürede belirgin şekil değişikliği.
Yağ Bezesi Nasıl Teşhis Edilir?
Tanı çoğu durumda fizik muayene ile konur: lezyon yumuşak, mobil ve genellikle hassasiyetsizdir. Şüpheli durumlarda biyopsi ile doku örneği alınarak patoloji incelemesi yapılabilir. Hızlı büyüme, ağrı, hareketsizlik/sabitlik veya derin yerleşim gibi atipik bulgular varsa, MRI ya da BT ile liposarkom olasılığı araştırılır.
Yağ Bezesi Nasıl Geçer?
Lipomlar kendiliğinden kaybolmaz ve evde bakım yöntemleri (örneğin sıcak kompres) etkili değildir. Sıkma, delme veya benzeri işlemler enfeksiyon ve yara izine yol açabileceğinden önerilmez.
Yağ Bezesi Nasıl Tedavi Edilir?
Belirti vermeyen lipomlarda tedavi gerekmeyebilir. Kozmetik kaygı, ağrı veya büyüme varsa aşağıdaki seçenekler değerlendirilir:
- Cerrahi eksizyon: Lipomun kapsülüyle birlikte çıkarılması kesin çözümdür; nüks nadirdir. Olası yan etkiler arasında yara izi, morarma ve nadiren enfeksiyon bulunur. Minimal eksizyon teknikleri daha az iz bırakabilir.
- Liposuction: Yağ içerikli dokunun vakumla alınması boyutu küçültür; kapsül tamamen çıkarılmadığı için tekrarlama riski cerrahiye göre daha yüksektir.
- Steroid enjeksiyonları: Kitleyi küçültebilir ancak tamamen ortadan kaldırmaz.