Plevral Efüzyon (Plörezi) Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Plevral efüzyon, plevral boşlukta sıvı birikiminin artmasıyla karakterize bir durum olup plevral sıvının üretim-emilim dengesindeki bozulmanın sonucudur. En sık enfeksiyonlar, kalp yetmezliği, malignite, pulmoner emboli ve sistemik organ yetmezlikleri ile ilişkilidir. Klinik olarak nefes darlığı, plöritik göğüs ağrısı ve öksürük görülebilir; bazen altta yatan hastalığın bulguları eşlik eder. Tanı; akciğer grafisi ve BT ile görüntüleme, ultrasonografi ile sıvı lokalizasyonu ve torasentez ile sıvının analizine dayanır; seçilmiş olgularda torakoskopi biyopsi için kullanılır. Tedavi, etiyolojiye yönelik medikal yaklaşımların yanı sıra drenaj, plörodez ve uygun olgularda cerrahi (plörektomi/dekortikasyon) seçeneklerini içerir.

Plevra ve Plevral Efüzyon

Plevra, göğüs boşluğunu döşeyen ve akciğerleri saran iki katlı ince bir zardır. Bu katmanlar arasında akciğerlerin solunum sırasında sürtünmeden hareket etmesini sağlayan yaklaşık 20 mL kaygan sıvı bulunur. Sıvının üretiminin artması veya emiliminin azalması durumlarında plevral boşlukta sıvı birikimi artar ve bu tabloya plevral efüzyon (plörezi) denir.

Plevral Efüzyonun Nedenleri

Plevral boşlukta sıvı artışı farklı hastalık ve durumlara bağlı gelişebilir:

Enfeksiyonlar (viral, bakteriyel, mantar)
Akciğer kanseri
Bazı ilaçların yan etkileri
Pulmoner emboli (akciğer damarında pıhtı)
Kaburga kırıkları
Kalp yetmezliği
Zatürre
Kalp cerrahisi sonrası komplikasyonlar
Böbrek veya karaciğer hastalıkları
Yaygın atelektazi (akciğer dokusunun büzüşmesi)
Pulmoner hipertansiyon
Akciğer ödemi

Belirtiler

Altta yatan hastalığın bulgularına ek olarak şu yakınmalar görülebilir:

Nefes darlığı
Derin nefeste batma tarzında göğüs ağrısı
Öksürük
Göğüste rahatsızlık veya ağrı

Tanı Yöntemleri

Akciğer Röntgeni

Şüpheli olgularda ilk başvurulabilecek görüntüleme yöntemidir; plevral sıvının varlığı ve dağılımı hakkında genel bilgi verir.

Bilgisayarlı Tomografi (BT)

Akciğerler ve göğüs boşluğunu ayrıntılı gösterir; sıvının nedenine ve eşlik eden patolojilere ilişkin daha fazla bilgi sağlar.

Ultrasonografi

Gerçek zamanlı olarak sıvının yerini ve miktarını belirlemede etkilidir; düşük hacimli sıvılarda girişimlerin hedefe yönelik yapılmasına yardımcı olur.

Torasentez

Plevral boşluktan iğne ile sıvı örneklenmesi işlemidir. Alınan sıvı laboratuvarda değerlendirilerek enfeksiyon, malignite gibi olası nedenler araştırılır.

Torakoskopi

Tüberküloz veya kanser şüphesinde plevra dokusundan biyopsi alınmasını sağlayan kapalı cerrahi işlemdir.

Tedavi Yöntemleri

Tedavi, plevral efüzyona yol açan asıl hastalığa göre planlanır ve bazı durumlarda hastane yatışı gerektirebilir. Bakteriyel enfeksiyonlarda antibiyotikler ve gerektiğinde anti‑enflamatuar ilaçlar, tüberkülozda uzun süreli antibiyotik tedavileri, maligniteye bağlı olgularda onkolojik ve cerrahi yaklaşımlar uygulanır.

Drenaj

Biriken sıvı, kaburgalar arasından yerleştirilen iğne veya küçük bir tüp aracılığıyla boşaltılabilir.

Plörodez

Sıvı boşaltıldıktan sonra tekrar birikmesini önlemek amacıyla plevra yüzeylerinin birbirine yapışmasını sağlayan ilaçlı sıvılar veya hastanın kendi kanı göğüs boşluğuna verilebilir.

Plörektomi/Dekortikasyon

Özellikle plevra kökenli kanserlerde, sıvı üretiminden sorumlu plevra katmanının cerrahi olarak çıkarılmasıyla tekrarlayan efüzyonların önüne geçilmesi hedeflenir.

Hangi Bölümlerle İletişime Geçilmeli?

Göğüs Hastalıkları
Göğüs Cerrahisi