Memede Kistler Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Meme kistleri, süt kanalı ve lobüllerdeki genişlemeye bağlı gelişen sıvı dolu lezyonlardır ve en sık 40-49 yaş aralığında, kadınların yaklaşık %7’sinde görülür. Basit kistlerin çoğu kendiliğinden gerilerken, bir kısmı yıllarca sürebilir. USG/MG ile saptanan, semptomsuz basit kistlerin rutin takibi gerekmez; ele gelen veya ağrılı kistlerde aspirasyon tedavi edici ve tanısal olabilir. Aspiratın kanlı olması ya da tekrarlayan kistlerden örnek alınması durumunda patolojik inceleme gereklidir. Kompleks kistlerde solid komponent oranına bağlı olarak malignite riski %0,3 ile %23 arasında değişir; bu nedenle biyopsi veya cerrahi eksizyon düşünülebilir.

Memede kistler nedir ve ne sık görülür?

Memedeki kistler, süt kanalı ve bezlerinin genişlemesine bağlı oluşan sıvı dolu keseciklerdir. Kadınların yaklaşık 1/14’ünde görülür; en sık 40-49 yaş arasında saptanır. Meme içindeki kitlelerin yaklaşık %25’ini kistler oluşturur. Kistlerin beşte biri 1 cm’den büyüktür ve olguların yarısında birden fazla kist bulunabilir. Emzirme döneminde içi sütle dolu galaktosel gelişebilir.

Kist türleri

Basit kistler

Düzgün, ince duvarlıdır; içi sıvıyla doludur ve genellikle iyi huyludur. Basit kistlerin yarısından fazlası ilk yıl kendiliğinden küçülür veya kaybolur; yaklaşık %12’si 5 yıl sonra da görülebilir.

Kompleks kistler

İçinde katı (solid) alanlar, bölmeler veya yoğun içerik bulunabilir ve duvarları düzensiz olabilir. Solid bileşenin oranı azsa kanser riski yaklaşık %0,3; yüksekse %23’e kadar çıkabilir. Bu nedenle solid komponentten biyopsi ve/veya aspirasyon sitolojisi önerilir.

Galaktosel

Emzirenlerde ortaya çıkan, içi süt dolu kistlerdir. Çoğu iyi huyludur; şüphe durumunda iğne ile boşaltılarak tanı ve rahatlama sağlanabilir.

Belirtiler ve adetle ilişki

Kistler adet döngüsüyle büyüyüp küçülebilir. Bazıları ele gelebilir veya hassasiyet-ağrı yapabilir; bazıları ise yalnızca görüntülemede saptanır.

Tanı ve görüntüleme

Ultrasonografi (USG) ve mamografi kistleri değerlendirmede temel yöntemlerdir. USG/MG’de saptanan, ele gelmeyen ve ağrı gibi yakınmaya yol açmayan basit kistler için rutin takip gerekmez.

Tedavi ve takip

Ele gelen veya ağrılı kistlerde iğne ile aspirasyon hem tanısal hem de rahatlatıcıdır. Sıvı yalnızca kanlıysa ya da birden fazla kez tekrarlayan kistten elde edildiyse patolojiye gönderilir. Aspirasyon sonrası yaklaşık 3 ay izlemde kist tekrarlamaz ve içerik kanlı değilse, lezyon büyük olasılıkla selimdir. Şüpheli bulgular varsa cerrahi çıkarma değerlendirilebilir.

Ne zaman doktora başvurulmalı?

Yeni gelişen, hızla büyüyen veya sert bir kitle fark edilirse
Şiddetli, geçmeyen ağrı ya da belirgin şekil değişikliği olursa
Aspirasyon sıvısı kanlıysa veya kist kısa sürede tekrarlıyorsa
Görüntülemede kompleks özellikler ya da solid alanlar saptanırsa