Keratit Nedir? Kornea İltihabı Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Keratit, korneanın enfeksiyöz (bakteri, virüs, mantar, protozoa) veya nonenfeksiyöz etkenlerle gelişen iltihabıdır ve en sık kontakt lens hijyeni bozukluğu, travma, göz kuruluğu ve immün yetmezlik ile ilişkilidir. Klinik tablo genellikle göz ağrısı, kızarıklık, fotofobi, görme azalması ve sulanma/akıntı ile seyreder. Tanıda yarık lamba muayenesi, korneal boyama ve uygun olgularda sürüntü kültürü/laboratuvar testleri yol göstericidir. Tedavi etyolojiye göre topikal antibiyotik, antiviral veya antifungal ajanları içerir; kortikosteroid damlalar dikkatle ve genellikle enfeksiyon kontrolünden sonra uygulanır. Gecikmiş veya yetersiz tedavi kornea skarı, ülser, perforasyon ve kalıcı görme kaybına yol açabilir; önlemede kontakt lens hijyeni ve düzenli muayene esastır.

Keratit (Kornea İltihabı) Nedir?

Keratit, gözün saydam ön tabakası olan korneanın, mikroorganizmalar veya tahriş edici faktörler nedeniyle iltihaplanmasıdır. En sık gözde kızarıklık, ağrı-batma, bulanık görme ve ışığa hassasiyet ile kendini gösterir. Neden saptanıp hızla tedavi edilmediğinde korneada kalıcı iz ve görme kaybı gelişebilir.

Enfeksiyöz etkenler (bakteri, virüs, mantar, parazit) yanında kontakt lens hijyenine uyulmaması, göz travmaları, göz kuruluğu ve bağışıklık sistemi problemleri de tabloya zemin hazırlar.

Keratit Türleri

Keratit; gelişim nedenine göre farklı klinik özellikler ve tedavi yaklaşımları gerektiren alt tiplere ayrılır.

Bakteriyel keratit
Viral keratit (herpes keratiti)
Fungal keratit
Paraziter keratit (acanthamoeba)

Bakteriyel Keratit

Genellikle uygunsuz kontakt lens kullanımı veya korneadaki yüzey yaralanmaları sonrası hızla gelişir. Seyri hızlı olduğundan gecikmeden topikal antibiyotik tedavisi ve hekim takibi gerekir.

Viral Keratit (Herpes)

Herpes simpleks virüsünün korneayı tutmasıyla ortaya çıkar ve tekrar edebilir. Ağrı, fotofobi ve görme bulanıklığı yapar; bağışıklığın zayıfladığı dönemlerde alevlenme görülebilir.

Fungal Keratit

Çoğunlukla bitki teması, toprak veya organik materyal sonrası gelişir. Belirtiler daha sinsi ilerleyebilir; tedavi uzun sürebilir ve yakın takip gerektirir.

Paraziter Keratit (Acanthamoeba)

Hijyen kurallarına uyulmadan kullanılan kontakt lenslerle yakından ilişkilidir. Şiddetli ağrı ve yabancı cisim hissiyle seyreder; tedaviye dirençli olabilir ve özel tedavi protokolleri gerektirir.

Keratitin Nedenleri ve Risk Faktörleri

Korneanın savunma bariyeri bozulduğunda enfeksiyonlar kolaylaşır. Aşağıdaki durumlar riski artırır:

Kontakt lenslerin uygunsuz kullanımı ve yetersiz hijyen
Göz yaralanmaları ve yabancı cisim teması
Bağışıklık sistemi bozuklukları
Göz kuruluğu ve kapak anomalileri

Kontakt Lens ve Hijyen

Yanlış takma-çıkarma, uygunsuz solüsyon veya uzun süreli kullanım; bakteri ve diğer mikroorganizmaların korneaya tutunmasını kolaylaştırır. Lens bakımı talimatlarına eksiksiz uymak şarttır.

Göz Yaralanmaları ve Travmalar

Çizik, darbe veya kimyasal temas kornea yüzeyini zedeler ve enfeksiyon riskini artırır. Travma sonrası yakın izlem önemlidir.

Bağışıklık Sistemi Sorunları

İmmün yetmezlik veya sistemik hastalıklar vücudun enfeksiyonlara yanıtını zayıflatır; keratit daha ağır seyredebilir.

Göz Kuruluğu ve Kapak Problemleri

Gözyaşı filmi bozuklukları ve kapak kapanma sorunları, mikro çatlaklar oluşturarak mikropların girişini kolaylaştırır.

Keratit Belirtileri

Belirtiler kişiden kişiye değişmekle birlikte günlük yaşamı belirgin etkileyebilir. Aşağıdakiler en yaygın yakınmalardır:

Kızarıklık ve kapaklarda şişlik
Göz ağrısı, batma veya yanma
Bulanık görme ya da görme azalması
Işığa karşı aşırı hassasiyet (fotofobi)
Sulanma veya akıntı

Gözde Kızarıklık ve Şişlik

İltihapla genişleyen damarlar kızarıklığa yol açar; kapaklarda şişlik eşlik edebilir.

Göz Ağrısı ve Rahatsızlık Hissi

Batma-yanma ile artan ağrı sık görülür ve hastalık ilerledikçe şiddetlenebilir.

Bulanık Görme veya Görme Azalması

Korneadaki iltihap ve düzensizlik ışığın kırılmasını bozarak görüşün bulanıklaşmasına neden olur.

Işığa Karşı Hassasiyet

Fotofobi, iltihabın sık bulgusudur ve günlük aktiviteleri kısıtlayabilir.

Gözyaşı Artışı veya Akıntı

Vücudun savunma yanıtının parçası olarak sulanma görülebilir; akıntının rengi ve kıvamı etken hakkında ipucu verir.

Keratit Nasıl Teşhis Edilir?

Tanı; öykü, görme keskinliği değerlendirmesi ve korneanın detaylı incelenmesine dayanır.

Göz Muayenesi ve Kornea İncelemesi

Büyütmeli cihazlarla kornea saydamlığı, epitel bütünlüğü ve ülser alanları değerlendirilir.

Göz Kültürü ve Laboratuvar Testleri

Uygun olgularda sürüntü alınıp kültür-gram/sitoloji ile etken saptanarak hedefe yönelik tedavi planlanır.

Yarık Lamba Muayenesi (Biyomikroskopi)

Mikroskobik ayrıntıda inflamasyon, infiltrat ve ülser derinliği gösterilir.

Kornea Topografisi ve Diğer Yöntemler

Yüzey haritası ve yapısal değişiklikler ortaya konur; gerekli durumlarda ileri görüntüleme uygulanır.

Keratit Tedavi Yöntemleri

Tedavi, altta yatan nedene ve şiddete göre belirlenir; ilaçların düzenli ve doğru kullanımı kritik önemdedir.

Topikal antibiyotikler ve antiviral ajanlar
Antifungal ilaçlar
Kortikosteroid içerikli damlalar (uygun zamanda)
Ağrı kesici ve destekleyici yaklaşımlar
Gerekirse cerrahi müdahaleler

Topikal Antibiyotikler ve Antiviral İlaçlar

Bakteriyel olgularda antibiyotik damlalar; herpes kaynaklı olgularda antiviral tedavi uygulanır. Doz ve sıklık hekimce belirlenir.

Antifungal İlaç Tedavileri

Mantar etkenli keratitte topikal antifungaller esastır; bazı hastalarda sistemik ajanlar eklenebilir.

Kortikosteroid İçerikli Göz Damlaları

Enfeksiyon kontrolü sonrasında, inflamasyonu ve skarlaşmayı azaltmak amacıyla dikkatle kullanılır.

Ağrı Kesici ve Destekleyici Tedaviler

Yapay gözyaşı, soğuk kompres ve sistemik analjezikler konforu artırır.

Şiddetli Vakalar İçin Cerrahi

İlerlemiş veya tedaviye dirençli olgularda kornea nakli gibi cerrahi seçenekler gündeme gelebilir.

Keratit Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Gecikmiş veya yetersiz tedavi ciddi ve kalıcı sonuçlar doğurabilir.

Kalıcı kornea hasarı ve görme kaybı
Kornea skarı ve opasiteler
Enfeksiyonun derinleşmesi ve komplikasyonlar

Kalıcı Kornea Hasarı ve Görme Kaybı

Korneadaki yapısal bozulmalar ışığın düzgün kırılmasını engelleyerek kalıcı görme azlığına yol açabilir.

Gözde Yara İzleri ve Opasiteler

İyileşme sürecinde oluşan skar dokusu saydamlığı azaltır ve görüntü kalitesini bozar.

Enfeksiyonun Derinleşmesi ve Komplikasyonlar

İltihap korneanın daha derin tabakalarına ve göz içine ilerleyebilir; ciddi komplikasyonlar gelişebilir.

Keratitten Korunma

Basit önlemlerle keratit riski belirgin biçimde azaltılabilir.

Kontakt lens hijyeni ve doğru kullanım
Ellerin temiz tutulması, göz hijyenine özen
Düzenli göz muayeneleri ve koruyucu önerilere uyum

Kontakt Lens Hijyeni Önerileri

Lens ve kapların talimata uygun temizliği, belirtilen sürede değiştirme ve uykuda lens kullanmaktan kaçınma esastır.

Göz Hijyeni İçin İpuçları

Kirli ellerle göze temas etmemek ve kozmetik ürünleri hijyenik kullanmak enfeksiyon riskini azaltır.

Düzenli Göz Muayenesi

Erken değişikliklerin saptanması ve risklerin yönetimi için periyodik oftalmolojik kontroller önerilir.

Keratit Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Keratit nedir?

Korneanın enfeksiyon veya tahrişe bağlı iltihabıdır; ağrı, kızarıklık ve görme bozukluğu yapabilir.

Belirtileri nelerdir?

Ağrı-batma, kızarıklık, fotofobi, bulanık görme ve sulanma/akıntı en sık bulgulardır.

Neden olur?

Bakteri, virüs, mantar ve parazitler ile travma, kirli lens kullanımı ve bağışıklık sorunları başlıca nedenlerdir.

Bulaşıcı mıdır?

Bakteriyel ve viral keratit bulaşıcı olabilir; fungal ve acanthamoeba tipleri genelde kişiden kişiye bulaşmaz.

Nasıl tedavi edilir?

Etyolojiye göre topikal antibiyotik, antiviral veya antifungal ilaçlarla; ağır olgularda cerrahi seçenekler gündeme gelebilir.

Tamamen iyileşir mi?

Erken tanı ve uygun tedavi ile çoğu olgu düzelir; gecikme kalıcı iz ve görme kaybı riski taşır.

Hangi doktora gidilmeli?

Göz hastalıkları uzmanına (oftalmolog) başvurulmalıdır.