Hemanjiom Nedir?
Hemanjiom, özellikle infantil dönemde görülen, endotel hücre proliferasyonu ile karakterize benign vasküler tümörlerdir. Çoğu olgu ilk aylarda proliferasyon, sonraki yıllarda involüsyon gösterir ve tedavisiz gerileyebilir. Risk faktörleri arasında prematürite, düşük doğum ağırlığı, genetik yatkınlık ve plasental/hormonal etkiler sayılır. Tanı esas olarak kliniktir; derin veya visseral lezyonlarda ultrason ve MRI tercih edilir. Tedavi; izlem, sistemik/topikal beta blokerler, kortikosteroidler, lazer, cerrahi ve seçilmiş olgularda embolizasyon ya da skleroterapi seçeneklerini içerir. Görme, solunum veya beslenmeyi tehdit eden, ülserleşen ya da hızla büyüyen hemanjiomlar erken müdahale gerektirir.
Hemanjiom Nedir?
Hemanjiom, kan damarlarını döşeyen hücrelerin kontrolsüz çoğalması sonucu ortaya çıkan, çoğunlukla bebeklik döneminde saptanan iyi huylu bir damarsal tümördür. Çoğu ciltte kırmızı, pembe ya da mor lekeler veya kabarıklık şeklinde görülür; baş, boyun, gövde ve karaciğer en sık yerleşim alanlarıdır. Birçok hemanjiom kendiliğinden gerilese de, bazı olgularda ülserasyon, kanama, ağrı ya da görme-solunum gibi fonksiyonel sorunlara yol açabilir ve tedavi gerektirebilir.
Hemanjiom Neden Olur?
Kesin neden bilinmemekle birlikte genetik yatkınlık, prematürite, düşük doğum ağırlığı ve plasental/hormonal faktörlerin etkili olabileceği düşünülür. Damar gelişimini düzenleyen süreçlerdeki bozulmalar ve bazı biyolojik büyüme sinyalleri, hemanjiom oluşumunu tetikleyebilir.
Hemanjiom Türleri Nelerdir?
Hemanjiomlar görünüm, yerleşim ve davranış özelliklerine göre sınıflandırılır. En sık tanımlanan türler yüzeysel, derin ve infantil hemanjiomlardır.
Yüzeysel (Cilt Üzerinde) Hemanjiomlar
Cilt yüzeyine yakın ince damar ağlarından oluşur ve parlak kırmızı renkte izlenir. Doğumda mevcut olabilir ya da ilk haftalarda ortaya çıkabilir. Çoğu tedavi gerektirmeden yıllar içinde solar.
Derin (Cilt Altında) Hemanjiomlar
Cilt altında daha geniş damar yapılarından oluşur; mavimsi-mor renklenme ve kabarıklık yaratabilir. Bazı durumlarda ağrıya veya komşu dokularda fonksiyon etkilenmesine yol açabilir.
İnfantil (Bebeklik Çağı) Hemanjiomlar
Doğumdan sonraki haftalarda belirir, ilk aylarda hızlı büyüme gösterir ve ardından yavaş yavaş küçülür. Kritik bölgeleri etkileyen lezyonlarda erken değerlendirme önemlidir.
Hemanjiom Belirtileri
Belirtiler lezyonun türü, boyutu ve konumuna göre değişir. En sık ciltte renk değişikliği, büyüme ve şişlik görülür; bazı olgularda kanama/ülserasyon, ağrı ve fonksiyon kaybı gelişebilir.
- Ciltte kırmızı, pembe veya mor renk değişikliği
- Zamanla boyut artışı (özellikle bebeklik döneminde)
- Yumuşak ya da daha sert dokulu kabarıklık/şişlik
- Kanama veya ülserleşme
- Ağrı ya da rahatsızlık hissi
- Görme, solunum, beslenme gibi fonksiyonlarda etkilenme
Ciltte Renk Değişikliği
Yüzeysel lezyonlar daha parlak kırmızı görünürken, derin hemanjiomlar cilt altında bulunduğundan morumsu-mavimsi tonda izlenebilir.
Büyüme
İnfantil hemanjiomlar ilk aylarda hızlı büyür, ardından yıllar içinde küçülme ve solma eğilimi gösterir.
Şişkinlik ve Doku Özellikleri
Lezyonlar cilt altında yumuşak ya da daha yoğun kıvamlı bir kitle gibi hissedilebilir.
Kanama ve Ülserasyon
Sürtünmeye açık alanlardaki yüzeysel hemanjiomlarda derinin zedelenmesine bağlı kanama ve açık yara gelişebilir; bu durum enfeksiyon riskini artırır.
Ağrı ve Rahatsızlık
Derin veya çevre dokulara baskı yapan lezyonlarda ağrı/rahatsızlık görülebilir.
Fonksiyon Kaybı
Göz kapağı, burun, ağız, kulak ya da solunum yolundaki hemanjiomlar görme ve nefes alma gibi işlevleri etkileyebilir.
Hemanjiom Tanısı
Tanı çoğunlukla klinik muayene ile konur. Derin yerleşimli veya iç organ tutulum şüphesinde ultrason ilk basamak olabilir; gerekli durumlarda manyetik rezonans görüntüleme (MR) ya da bilgisayarlı tomografi (BT) ile ayrıntılı değerlendirme yapılır.
Hemanjiom Tedavisi
Pek çok hemanjiom izlem altında kendiliğinden küçülür ve tedavi gerekmez. Lezyon büyüklüğü, yeri ve oluşturduğu semptomlara göre tedavi planlanır.
İzlem ve Bekle-Görme
Küçük ve yüzeysel lezyonlarda düzenli klinik kontrol çoğu zaman yeterlidir.
İlaç Tedavisi
Büyümeyi durdurmak veya gerilemeyi hızlandırmak amacıyla beta blokerler ve seçilmiş olgularda kortikosteroidler kullanılabilir.
Lazer Tedavisi
Özellikle yüzeysel hemanjiomlarda damarları hedefleyen lazer uygulamaları renk ve hacimde azalma sağlayabilir.
Cerrahi Müdahale
Büyük, komplikasyon oluşturan veya fonksiyon tehdit eden seçilmiş lezyonlarda cerrahi çıkarım düşünülebilir.
Diğer Yöntemler
Uygun olgularda embolizasyon (besleyici damarın kapatılması) ya da skleroterapi (damar içine sklerozan madde verilmesi) gibi girişimler uygulanabilir.
Hemanjiom ile Sıkça Sorulan Sorular
Hemanjiom zararlı mıdır?
Genellikle iyi huyludur; ancak büyük, hızla büyüyen veya kritik bölgelerde yerleşen lezyonlar sorun oluşturabilir.
Hemanjiom kendiliğinden geçer mi?
Birçok infantil hemanjiom zamanla kendiliğinden küçülür ve kaybolur.
Karaciğerde hemanjiom nedir?
Karaciğer parankiminde görülen, çoğu belirti vermeyen iyi huylu damarsal tümördür.
Hemanjiom ne demek?
Vücudun çeşitli bölgelerinde gelişebilen, kan damarlarından oluşan benign bir tümördür.
Karaciğerde hemanjiom belirtileri nelerdir?
Genellikle asemptomatiktir; büyük lezyonlarda karın ağrısı, dolgunluk veya şişkinlik hissi olabilir.
Hemanjiom tedavi edilmezse ne olur?
Çoğu sorun yaratmadan geriler; ancak bazı olgularda kozmetik kaygı, ülserasyon/kanama veya fonksiyon kaybı gelişebilir.
Hemanjiom nasıl teşhis edilir?
Çoğunlukla muayene ile; gerekirse ultrason ve MR gibi görüntüleme yöntemleriyle değerlendirilir.
Hemanjiomun belirtileri nelerdir?
Ciltte renk değişikliği, büyüme, şişlik, kanama-ülser, ağrı ve fonksiyon etkilenmesi.
Hemanjiom için hangi tedavi yöntemleri var?
İzlem, ilaç tedavisi (beta blokerler, kortikosteroidler), lazer, cerrahi ve seçilmiş girişimsel yöntemler.
Hemanjiom ameliyatla tedavi edilebilir mi?
Evet; uygun seçilmiş durumlarda cerrahi seçenek olabilir.
Hemanjiom hangi yaşta daha yaygındır?
En sık bebeklik ve çocukluk çağında görülür, ancak her yaşta ortaya çıkabilir.
Hemanjiom kansere dönüşür mü?
Maligniteye dönüşüm son derece nadirdir; hemanjiomlar benign lezyonlardır.
Bebeklerde hemanjiom görülürse ne yapılmalı?
Çocuk doktoru veya dermatoloji tarafından değerlendirilmesi ve düzenli izlem önerilir.
Hemanjiom tedavisinde lazer kullanılır mı?
Evet; özellikle yüzeysel lezyonlarda uygun vakalarda etkilidir.