Endoskopik Sinüs Cerrahisi (ESC) Nedir?

Endoskopik sinüs cerrahisi (ESC), kronik rinosinüzit ve nazal polipozis başta olmak üzere, ilaç tedavisine dirençli sinüs hastalıklarının tedavisinde uygulanan minimal invaziv bir yaklaşımdır. Endoskopik büyütme ve hedefe yönelik disseksiyon, doğal ostiumların genişletilmesine ve patolojik dokuların korunarak çıkarılmasına olanak tanır. Çalışmalar, ESC’nin semptom skorlarında ve yaşam kalitesinde anlamlı iyileşme sağladığını, postoperatif bakımın (nazal irrigasyon ve topikal steroidler) sonuçları güçlendirdiğini göstermektedir. Sık görülen komplikasyonlar hafif ve geçicidir; ciddi komplikasyonlar (orbital yaralanma, BOS kaçağı) nadirdir ve cerrahın deneyimiyle daha da azalır. Uygun hasta seçimi, preoperatif görüntüleme ve yapılandırılmış takip, başarının temel belirleyicileridir.

Endoskopik Sinüs Cerrahisi (ESC) Nedir?

Endoskopik sinüs cerrahisi (ESC), kronik sinüzit ve nazal polipler gibi sinüs sorunlarını burun içinden, kamera destekli endoskop ve hassas aletler kullanarak tedavi eden minimal invaziv bir yöntemdir. Amaç; sinüslerin doğal drenaj yollarını açmak, havalanmayı düzeltmek ve iltihabi/tıkayıcı dokuları uzaklaştırmaktır.

Genellikle genel anestezi altında uygulanır ve açık cerrahiye göre daha az doku travması, daha az ağrı ve daha hızlı iyileşme sağlar. Uygun hasta seçimi ve düzenli takip, kalıcı semptom kontrolü için kritik önemdedir.

ESC Hangi Durumlarda Uygulanır?

En sık endikasyonlar

İlaç tedavisine dirençli kronik rinosinüzit
Nazal polipozis (polipler)
Tekrarlayan akut sinüzit atakları
Anatomik darlıklar: septum deviasyonu, konka hipertrofisi vb.
Sinüs kaynaklı kistik lezyonlar

İleri/özel endikasyonlar

Beyin omurilik sıvısı (BOS) kaçağının endoskopik onarımı
Fungal rinosinüzit olgularının seçilmiş tedavisi
Seçilmiş iyi/kötü huylu lezyonlarda biyopsi veya rezeksiyon
Orbita veya kafa tabanına yayılım gösteren komplikasyonlarda drenaj/dekompresyon

Endoskopik Sinüs Cerrahisinin Faydaları

Minimal invaziv yaklaşım ile sağlıklı dokuların korunması
Daha az ağrı ve kanama, kısa hastane yatışı
Burun tıkanıklığı, yüz basıncı/ağrısı ve koku bozukluğunda belirgin düzelme
Endoskopik büyütme ile hedefe yönelik ve hassas cerrahi
Nükslerin ve sistemik ilaç gereksiniminin azalması

Endoskopik Sinüs Cerrahisi Nasıl Uygulanır?

Hazırlık

Ameliyat öncesi kulak burun boğaz muayenesi, nazal endoskopi ve genellikle paranazal sinüs BT değerlendirmesi yapılır. Kan sulandırıcılar ve eşlik eden hastalıklara yönelik ilaç düzenlemeleri anestezi ile planlanır.

Cerrahi aşamaları

Burun deliklerinden endoskop ile girilerek sinüslerin doğal ostiumları genişletilir; polipler ve iltihabi/tıkayıcı dokular çıkarılır. Kanama kontrolü sağlanır ve gerektiğinde emilebilir materyallerle destek uygulanır.

Taburculuk ve toparlanma

Hastalar çoğunlukla aynı gün veya bir gece sonra taburcu olur. İlk hafta içinde kabuklanma ve tıkanıklık görülebilir; 1–2 hafta içinde günlük yaşama dönüş beklenir.

ESC'nin Riskleri ve Olası Yan Etkileri

Sık görülen yan etkiler

Burun kanaması (genellikle hafif)
Geçici tıkanıklık ve kabuklanma
Hafif ağrı ve basınç hissi
Geçici koku azalması

Nadir ancak önemli riskler

Enfeksiyon
Orbital yaralanmalar, görme ile ilgili sorunlar veya hematom
Kafa tabanı yaralanması ve BOS kaçağı
Yapışıklık (sineşi) ve nüks
Anesteziye bağlı komplikasyonlar

Deneyimli cerrahlar ve uygun tekniklerle komplikasyon oranları düşüktür; düzenli kontroller riskleri daha da azaltır.

Ameliyat Sonrası Süreç

Düzenli izotonik/tuzlu su ile burun yıkaması
Reçete edilen topikal steroid spreyler ve/veya antibiyotiklerin uygun kullanımı
İlk 1–2 hafta ağır egzersiz, sıcak banyo ve kuvvetli sümkürmeden kaçınma
Planlanan hekim kontrollerine uyum ve kabuk temizliği

Bakım planı kişisel duruma göre değişebilir; hekimin önerileri önceliklidir.