Eko Nedir? Ekokardiyografi Ne İçin Kullanılır?

Ekokardiyografi (EKO), kalbin yapı ve fonksiyonlarını ultrason ile değerlendirir; kapak patolojileri, miyokard fonksiyonu, perikardiyal efüzyon ve intrakardiyak kitle/pıhtı varlığı hakkında bilgi sağlar. Transtorasik EKO (TTE) ilk basamak olup, yeterli görüntü alınamadığında veya daha yüksek çözünürlük gerektiğinde transözofageal EKO (TEE) tercih edilir. Doppler teknikleri, valvüler yetmezlik/darlık derecelendirmesi ve hemodinamik akımların nicel analizinde kullanılır. Stres EKO, iskemik kalp hastalığının saptanmasında egzersiz veya farmakolojik stres altında miyokard perfüzyon ve duvar hareket kusurlarını ortaya çıkarır. Kontrast ve 3D EKO, endokardiyal sınır belirginliği ve anatomik detayları artırır; fetal EKO ise prenatal dönemde konjenital kalp hastalıklarını tarar. Sonuçlar klinik tablo ile birlikte yorumlanarak tanı, risk sınıflaması ve tedavi planlaması yapılır.

Ekokardiyografi (EKO) Nedir?

Ekokardiyografi (EKO), kalbin yapısını, kasılma gücünü ve kalp içindeki kan akışını ultrason dalgalarıyla gerçek zamanlı olarak görüntüleyen, ağrısız ve radyasyon içermeyen bir yöntemdir. Yüksek frekanslı ses dalgaları dokulardan ve kan hücrelerinden yansıyarak bilgisayar tarafından işlenir; böylece kapaklar, odacıklar ve büyük damarlar ayrıntılı biçimde değerlendirilebilir. Doppler tekniği, kan akımının yönünü ve hızını ölçerek hemodinamik hakkında sayısal bilgi sunar.

Ekokardiyografi (EKO) Ne İçin Kullanılır?

EKO; kalp yetmezliği, kapak darlığı veya yetmezlikleri, doğumsal kalp kusurları, kalp duvar hareket bozuklukları, kalp zarı sıvısı (perikardiyal efüzyon) ve kalp içi pıhtı/kitle şüphesinin değerlendirilmesinde kullanılır. Ayrıca odacık boyutları, duvar kalınlıkları ve pompalama fonksiyonunu ölçerek hastalığın şiddetini ve tedaviye yanıtı izlemeye yardımcı olur.

Kapak anatomisi ve fonksiyonlarının ayrıntılı analizi
Ventrikül kasılma gücü ve ejeksiyon fraksiyonu ölçümü
Doğumsal (konjenital) kalp hastalıklarının taranması
Perikardiyal efüzyon ve perikard hastalıklarının saptanması
İntrakardiyak pıhtı veya tümör araştırılması
Hipertansiyon ve diğer sistemik hastalıkların kalbe etkilerinin değerlendirilmesi

Ekokardiyografi (EKO) Nasıl Yapılır?

Standart transtorasik EKO’da (TTE) hasta sırtüstü veya sol yan yatar; göğse sürülen jel üzerinden probla çeşitli pencerelerden görüntüler alınır. İşlem genellikle 15–30 dakika sürer. Daha ayrıntılı görüntü gerektiğinde transözofageal EKO (TEE) ile prob yemek borusuna yerleştirilir ve sedasyon uygulanabilir. Klinik gereksinime göre stres, kontrast, 3D ve fetal EKO gibi özel teknikler tercih edilebilir.

Transtorasik Ekokardiyografi (TTE)

En sık kullanılan yöntemdir. Göğüs duvarından alınan görüntülerle kalp kapakları, odacıkları ve duvar hareketleri değerlendirilir; invaziv değildir ve hasta konforu yüksektir.

Transözofageal Ekokardiyografi (TEE)

Ultrason probunun yemek borusuna yerleştirildiği tekniktir. Kapak yapıları, prostetik kapaklar, atriyal pıhtı ve bazı doğumsal anomaliler daha yüksek çözünürlükle incelenir.

Stres Ekokardiyografi

Egzersiz veya ilaçla kalp hızı artırılır ve istirahat ile stres anındaki görüntüler karşılaştırılarak iskemik alanlar ve canlılık değerlendirilir.

Kontrast Ekokardiyografi

Damar yolundan verilen kontrast ajanlar endokardiyal sınırları belirginleştirir; sol ventrikül fonksiyon ölçümü, şant ve apikal trombüs araştırmasında yararlıdır.

Doppler Ekokardiyografi

Renkli, sürekli dalga ve nabız dalga Doppler teknikleri ile kapak darlık/yetmezlik derecelendirmesi ve intra-/transvalvüler akımların hızı yönüyle birlikte ölçülür.

3D Ekokardiyografi

Üç boyutlu hacimsel görüntüler, kapak ve odacık anatomisini ayrıntılı gösterir; özellikle kapak cerrahisi planlamasında ve kompleks konjenital anomalilerde avantaj sağlar.

Fetal Ekokardiyografi

Gebeliğin 18–24. haftalarında bebeğin kalp yapıları, ritmi ve kan akımı değerlendirilir; yüksek riskli gebeliklerde prenatal tanı ve doğum sonrası planlama için önemlidir.

Ekokardiyografi Sonuçları Nasıl Yorumlanır?

EKO raporunda ventrikül boyutları ve fonksiyonu, duvar kalınlığı ve hareketleri, kapak morfolojisi ve akımları, odacık ölçümleri, perikardiyal sıvı ve Doppler bulguları yer alır. Bu veriler hastanın şikayetleri, muayene ve diğer testlerle birlikte kardiyolog tarafından yorumlanır ve tanı, risk sınıflaması ile tedavi planı oluşturulur.

Ekokardiyografi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Ekokardiyografi Ne Kadar Sürer?

Standart TTE çoğunlukla 15–30 dakika sürer; TEE veya stres EKO gibi özel uygulamalarda süre uzayabilir.

Ekokardiyografi Öncesi Hazırlık Gerekir mi?

Standart TTE için hazırlık gerekmez. TEE öncesinde genellikle birkaç saat açlık ve prosedür öncesi bilgilendirme yapılır.

Ekokardiyografi Kalp Hastalıklarını Kesin Olarak Gösterir mi?

EKO birçok kalp hastalığını saptar; ancak bazı damar darlıkları veya mikro dolaşım sorunları için ileri görüntüleme veya fonksiyonel testler gerekebilir.

Ekokardiyografi Güvenli Bir Yöntem midir?

EKO ultrason temellidir, radyasyon içermez ve genel olarak güvenli kabul edilir. TEE’de nadiren boğazda rahatsızlık veya geçici yan etkiler görülebilir.

Hamilelikte Ekokardiyografi Yapılabilir mi?

Evet. Hem anneye uygulanan EKO hem de fetal EKO, ultrason kullandığından gebelikte güvenle gerçekleştirilebilir.