Eğri Boyun Hastalığı (Tortikolis) Nedir? Tortikolis Tedavi Yöntemleri

Konjenital musküler tortikolis, doğumdan kısa süre sonra SCM kasında şişlik, boyun eğriliği ve hemifasiyal asimetri ile belirti verir. Sıklığı yaklaşık %0,4 olup, olguların küçük bir kısmında iki taraflıdır. Etiyoloji kesin değildir; doğum travması ve intrauterin pozisyon tek başına tüm olguları açıklamaz. Patolojide etkilenmiş kasta fibrozis ve kısalma gelişir. Birinci basamak tedavi, fizyoterapist gözetiminde günlük pasif germe ve rotasyon egzersizleridir ve çoğu bebekte tam düzelme sağlar. Cerrahi, başarısız veya yetersiz konservatif tedavi sonrası kalıcı kas kısalığı ve ilerleyen asimetri bulunan, genellikle 12–15 ay arası hastalarda düşünülür.

Eğri Boyun Hastalığı (Tortikolis)

Bebeklerde boynun bir tarafa eğilmesi ve başın o tarafa dönme eğilimi ile tanınan tortikolis, en sık konjenital musküler kökenlidir. Çoğu olguda doğumdan 2–3 hafta sonra fark edilir ve aileler bebeğin başını hep aynı yana çevirerek yatmasından yakınır.

Tortikolis nedir?

Hastalık, genellikle sternokleidomastoid (SCM) kasının etkilenmesiyle ortaya çıkar. Bu kastaki 1–3 cm boyutlu şişlik ve sertleşme, kasın kısalmasına ve başın tutulan tarafa eğilmesine neden olur. Yaklaşık tüm doğumların %0,4’ünde görülür; çift taraflı tutulum olguların %2–8’inde bildirilebilir.

Belirtiler ve bulgular

Boyunun tutulan tarafa doğru eğilmesi, SCM üzerinde ele gelen şişlik ve aynı tarafta yüzün daha küçük görünmesi (asimetri) tipiktir. Bebeğin sürekli aynı tarafa dönerek yatması sık rastlanan bir ipucudur.

Nedenler ve mekanizma

Kesin neden bilinmemektedir. Doğum travması ve anne karnındaki pozisyon bazı olgularla ilişkili olsa da tüm hastaları açıklamaz. Etkilenen kasta fibrozis ve kısalma gelişmesi, eğriliğin ve yüz asimetrisinin temel mekanizmasıdır.

Eğri Boyun Hastalığı (Tortikolis) Tedavisi

İlk basamak yaklaşım ameliyatsızdır. Pasif germe ve rotasyon egzersizleri, başın her iki omuz hizasına kadar döndürülmesi ve karşı yana eğilmesini içerir; en iyi sonuç için egzersizler bir fizyoterapistin yönlendirmesiyle, aile tarafından her gün düzenli uygulanmalıdır.

Ev programı: Günlük, sık tekrarlı pasif germe ve baş-rotasyon egzersizleri
İzlem: Önce aylık, ardından iki ayda bir kontroller
Beklenti: Uygun konservatif tedaviyle çoğu bebekte tam düzelme

Cerrahi nadiren gereklidir. Uygun yapılmamış veya yetersiz konservatif tedavi sonrası kalıcı kas kısalığı ve ilerleyici yüz asimetrisi gelişen, bir yaşını geçen olgularda cerrahi genellikle 12–15 ay arasında planlanır. Hiç tedavi görmeden bir yaşından sonra başvuran hastalarda da cerrahi daha uygun olabilir.