Çocuklarda Apandisit Belirtileri, Tanı ve Tedavi Yöntemleri
Apandisit, apendiks lümeninin tıkanmasına bağlı gelişen bakteriyel inflamasyondur ve çocukluk çağında akut karın nedenlerinin başında gelir. Tipik klinik tablo başlangıçta periumbilikal olup daha sonra sağ alt kadrana lokalize olan progresif karın ağrısı, iştahsızlık, bulantı-kusma ile seyreder; ateş genellikle perforasyon geliştiğinde belirginleşir. Tanıda fizik muayene esastır; lökositoz özgül değildir ve eşlik eden enfeksiyonlarda da görülebilir. Görüntülemede ilk basamak ultrasonografidir; seçilmiş olgularda bilgisayarlı tomografi başvurulabilir. Tedavi cerrahidir ve laparoskopik apendektomi çocuklarda sık uygulanır. Erken müdahale komplikasyonları, özellikle perforasyonu ve buna bağlı uzamış hastanede yatışı azaltır.
Çocuklarda Apandisit Nedir?
Apandisit, kalın bağırsağın başlangıcında yer alan, parmak benzeri küçük bir uzantı olan apendiksin tıkanması sonucu iltihaplanmasıdır. Tıkanma sonrası bakteriler hızla çoğalır ve enfeksiyon gelişir.
Apendiks ve iltihap mekanizması
Apendiks genellikle 5–15 cm uzunluğunda, birkaç milimetre çapındadır. Lümenin dar yapısı, sert dışkı parçaları veya bitkisel kökenli tıkaçlar gibi etkenlerle kapanabilir.
- Lümen tıkanması sonrası iç basınç artar ve kanlanma bozulur.
- İltihap ilerledikçe duvar zayıflar ve perforasyon riski yükselir.
Çocuklarda Apandisit Belirtileri
En sık yakınmalar karın ağrısı, iştahsızlık, bulantı ve kusmadır. Ağrı genellikle göbek çevresinde başlar, saatler içinde sağ alt kadrana yerleşir ve şiddeti artar.
- Göbek çevresinden sağ alt karına göç eden, süreğen ve artan ağrı
- İştah kaybı
- Bulantı ve kusma
- Ateş: daha çok ilerlemiş olgularda ve perforasyonda belirgin
Uyarı işaretleri ve acil durum
- Sağ alt kadranda sürekli ve hareketle artan ağrı
- Tekrarlayan kusma ve belirgin halsizlik
- Yüksek ateş ya da ateşin sonradan eklenmesi
Çocuklarda Apandisit Tanısı
Tanıda klinik değerlendirme esastır. Lökosit yüksekliği destekleyici olsa da tek başına tanı koydurmaz; diğer enfeksiyonlarda da yükselmiş olabilir.
- Fizik muayene bulguları ve öykü
- Laboratuvar: lökositoz ve iltihap belirteçleri destekleyici
- Görüntüleme: ilk basamak ultrasonografi
- Gereken seçilmiş olgularda bilgisayarlı tomografi
Çocuklarda Apandisit Tedavisi
Standart tedavi cerrahidir. Açık veya laparoskopik apendektomi uygulanabilir. Yakınmaların başlangıcından sonraki ilk 24 saatte yapılan ameliyatlarda perforasyon riski daha düşüktür ve çoğu çocuk kısa sürede taburcu olur.
Ameliyat sonrası bakım
- Erken mobilizasyon ve sıvıdan yumuşak gıdaya geçiş
- Ağrı kontrolü, ateş ve yara yerinin izlenmesi
- Gecikmiş olgularda hastanede kalış süresi uzayabilir
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Aşağıdaki bulgulardan biri varsa acil tıbbi değerlendirme önerilir.
- Sağ alt kadranda giderek artan ağrı
- Tekrarlayan kusma ve belirgin iştahsızlık
- Yüksek ateş ya da karın ağrısıyla birlikte halsizlik