Biofeedback Tedavisi (Bağırsağın Yeniden Eğitimi)

Biofeedback, defekasyon disfonksiyonlarında pelvik taban ve anal sfinkter kaslarının koordinasyonunu yeniden kazandırmayı amaçlayan davranışsal bir tedavidir. Fekal inkontinans, kabızlık ve paradoks puborektalis ile seyreden disinerjik defekasyon gibi durumlarda cerrahi olmayan ilk basamak veya tamamlayıcı yaklaşım olarak kullanılabilir. Tedavi, anorektal manometriyle sağlanan geri bildirim ve bilgisayar destekli görsel/işitsel uyarılar eşliğinde doğru ıkınma ve gevşeme tekniklerinin öğretilmesini içerir. Seanslar genellikle 30–45 dakika sürer ve ortalama 4–6 seans önerilir; süre ve sıklık bireyselleştirilir. Diyet, yaşam tarzı düzenlemeleri ve pelvik taban egzersizlerinin eklenmesi etkinliği artırır. Uygun seçilmiş hastalarda yaklaşık %70–75 oranında klinik düzelme bildirilmiştir.

Biofeedback: Bağırsağın Yeniden Eğitimi

Biofeedback nedir?

Biofeedback, bağırsak hareketlerinin istemli kontrolünü güçlendirmek için uygulanan, öğrenme temelli bir davranışsal tedavidir. Amaç; yanlış yerleşmiş ıkınma ve gevşeme alışkanlıklarını düzeltmek, anal sfinkter ve pelvik taban kaslarının koordinasyonunu yeniden kurmaktır. Gerekirse cerrahi tedavilerle birlikte de uygulanabilir.

Kimler için uygundur?

Kabızlık ve dışkılama güçlüğü (disinerjik defekasyon)
Gaz-gaita kaçırma (fekal inkontinans)
Paradoks puborektalis (dışkılama sırasında uygunsuz kasılma)
Fonksiyonel anorektal koordinasyon bozuklukları

Tedavi yaklaşımı

Doğru ıkınma ve nefesleme teknikleri, anal ve pelvik taban kaslarını güçlendirici egzersizler ayrıntılı biçimde öğretilir. Eğitim, gastroenteroloji uzmanı veya kontinens konusunda deneyimli hemşire tarafından; sözel yönlendirme ile birlikte bilgisayar destekli görsel/işitsel geri bildirim kullanılarak verilebilir.

Nasıl uygulanır?

Makat içine anorektal manometri için balon kateter yerleştirilir. Hasta, yalancı tuvalet düzenindeki bir sandalyeye oturtulur ve ekrandaki programı görebilecek konuma alınır. Programın işleyişi açıklanarak hastadan anal ve pelvik kasları belirli komutlara göre kasıp gevşetmesi istenir; ekrandaki geri bildirim, hareketlerin doğru yapılıp yapılmadığını anında gösterir.

Seans süresi ve sayısı

Her seans yaklaşık 30–45 dakika sürer. Bireysel ihtiyaca göre ortalama 4–6 seans planlanır; gerekirse ek seanslar verilebilir.

Beklenen sonuçlar

Uygun seçilmiş hastalarda bağırsak fonksiyonlarında %70–75 oranında düzelme bildirilmiştir. Biofeedback, tek başına yeterli olabileceği gibi, ameliyat öncesi/sonrası destekleyici bir yöntem olarak da kullanılabilir.

Diyet ve yaşam tarzı desteği

Liften zengin beslenme ve yeterli sıvı alımı
Düzenli tuvalet rutini oluşturma ve doğru ıkınma tekniğini sürdürme
Pelvik taban kas egzersizlerini (öğretilen şekilde) düzenli uygulama
Evde verilen egzersiz ve takip planına uyum