Astigmat, Miyop ve Hipermetrop Nedir? Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Astigmatizma, kornea veya lens meridyonel eğrilik farklılıklarına bağlı olarak hem uzak hem yakın planda bulanıklık ve çizgi distorsiyonu ile seyreder; erken çocuklukta kısmi azalma görülebilse de çoğunlukla stabildir. Miyopi genellikle aksiyel uzunluk artışıyla ilişkilidir, uzak görmeyi bozar ve ergenliğe dek ilerleme eğilimindedir; 3 dioptrinin altı hafif, 3–6 orta ve 6 dioptriden fazlası yüksek miyopi olarak sınıflanır. Hipermetropi daha kısa aksiyel uzunlukla ilişkilidir; emetropizasyon süreciyle çocuklukta azalabilir, yaşla birlikte yakın odak kaybı ve presbiyopi nedeniyle şikayetler artar. Kırma kusurlarının temel yönetimi optik düzeltmedir; lazer refraktif cerrahi ve göz içi mercek seçenekleri uygun adaylarda değerlendirilir, ancak tam sıfır numara garantisi yoktur. Yayınlanan klinik sonuçlarda seçilmiş olgularda miyopi ve hipermetropide gözlüksüz fonksiyonel görme oranları yüksektir. Tedavi seçimi bireysel kırma kusuru, kornea kalınlığı, yaş ve yaşam tarzı gibi faktörlere göre kişiselleştirilmelidir.

Astigmat, Miyop ve Hipermetrop Nedir?

Astigmatizma, miyopi ve hipermetropi en sık görülen kırma kusurlarıdır. Belirtiler; bulanık görme, göz yorgunluğu ve baş ağrısı şeklinde ortaya çıkabilir. Tanı, kırma kusurunun türü ve derecesine göre konur; yönetimde gözlük ve kontakt lens ilk basamaktır. Uygun adaylarda lazer cerrahisi veya göz içi mercek ameliyatları da değerlendirilebilir.

Astigmatizma

Tanım

Kornea veya lensin eğriliğinin eksenler arasında eşit olmaması sonucu görüntü farklı meridyenlerde farklı kırılır ve odaklar dağılır.

Astigmatlar nasıl görür?

Hem uzak hem yakında çizgiler uzamış, gölgeli ve dağınık algılanabilir.

Belirtiler

Bulanık ve gölgeli görme
Göz yorgunluğu ve sulanma
Özellikle yüksek derecelerde göz ve baş ağrısı

Tedavi seçenekleri

Gözlük: Silindirik camlarla netlik sağlanır.
Kontakt lens: Torik lensler astigmatik kırmayı düzeltir.
Lazer cerrahisi: Uygun kornea yapısında kırma kusuru azaltılabilir.
Göz içi mercek: Uygun vakalarda cerrahi alternatif olabilir.

Seyir ve dereceler

Doğumda sık görülür; ilk yıllarda bir miktar azalabilir, sonrasında genellikle stabildir.

Gözlük/lens dereceleri etkiler mi?

Gözlük veya lens, astigmat derecesini düşürmez; yalnızca görmeyi netleştirir.

Lazer ameliyatının rolü ve sonuçlar

Gözlük veya lens kullanmak istemeyen, uygun kriterleri karşılayan kişilerde lazer uygulanabilir. Tam sıfır numara garantisi yoktur; ancak seçilmiş olguların büyük kısmı işlem sonrası günlük yaşamda gözlüksüz yeterli görme sağlayabilir.

Miyopi

Tanım

Gözün ön-arka ekseninin uzun olması veya kornea/lensin fazla kırıcı olması nedeniyle uzak görüntü retina önünde odaklanır.

Miyoplar nasıl görür?

Uzak bulanık, yakın genellikle nettir.

Belirtiler

Uzağı seçememe, kısma ihtiyacı
Baş ağrısı ve göz yorgunluğu

Dereceler ve doğal seyir

Hafif: 0 ila -3.00 D
Orta: -3.00 ila -6.00 D
Yüksek: -6.00 D ve üzeri

Miyopi genellikle 18 yaşına dek ilerler; sonrasında yoğun yakın çalışma ile artış sürebilir. Kendiliğinden azalma beklenmez.

Gözlük kullanımı dereceleri düşürür mü?

Gözlük/kontakt lens miyopi derecesini azaltmaz; yeterli düzeltme net görmeyi sağlar.

Gözlük ve lens dışındaki yöntemler

Lazer cerrahisi (ör. excimer lazer)
Göz içi mercek seçenekleri (uygun adaylarda)

Lazer ile düzelme oranı

Tam sıfır numara garantisi yoktur; seçilmiş miyop olgularda gözlüksüz fonksiyonel görme oranları yüksektir.

Hipermetropi

Tanım

Gözün ön-arka ekseninin kısa olması veya kırıcı gücün yetersizliği nedeniyle görüntü retina arkasında odaklanma eğilimindedir.

Hipermetroplar nasıl görür?

Yakın bulanık, uzak genç yaşta nispeten iyi olabilir; derece yüksekse veya yaş ilerledikçe uzak da etkilenir.

Belirtiler

Okurken satır ve harflerde kayma, üst üste binme hissi
Uzun okuma sonrası göz çevresinde yorgunluk ve baş ağrısı

Seyir ve yaşa bağlı değişim

Bebeklerin çoğu hipermetroptur; büyümeyle birlikte 18 yaşına dek azalabilir, sonrasında genellikle stabildir. 40’lı yaşlardan sonra uzak görme için de gözlük gereksinimi artabilir.

Gözlük kullanımı dereceleri düşürür mü?

Gözlük/kontakt lens hipermetropi derecesini düşürmez; ancak net görmeyi ve konforu sağlar.

Gözlük/lens dışındaki yöntemler

Lazer cerrahisi (uygun göz yapısında)
Göz içi mercek seçenekleri

Lazer ile düzelme oranı

Sıfır numara garantisi yoktur; uygun seçilmiş hastalarda gözlüksüz günlük yaşam hedefi yüksek oranda başarılabilir.

Presbiyopi

Tanım ve neden

Yaklaşık 40 yaş sonrası göz içi lensin esnekliğinin azalmasıyla yakın odaklama gücü düşer; okuma gözlüğü ihtiyacı gelişir.

Çözümler

Okuma gözlüğü veya çok odaklı camlar
Kontakt lens (çok odaklı veya monovizyon)
Uygun adaylarda cerrahi seçenekler

Tedavi seçeneklerinin özeti

Gözlük ve kontakt lens

İlk basamak ve geri dönüşümlü düzeltme yöntemleridir; dereceyi değiştirmez, görmeyi netleştirir.

Lazer ve göz içi mercek

Uygun hastalarda gözlüksüz yaşam hedefiyle uygulanır; kişiselleştirilmiş değerlendirme ve gerçekçi beklentiler önemlidir.